Geçtiğimiz bahar aylarında İspanya kamuoyu yeni bir alkol yasağı iddiası ile çalkalandı. İddiaya göre Castille hükümeti restoran ve bar menülerinde alkollü içecekler bölümünü kaldırmayı planlıyordu. İspanya Sağlık Bakanlığı’na bağlı Estrategia en Salud Cardiovascular del Sistema Nacional de Salud (Toplum Kalp Sağlığını Koruma) bölümünün raporunda öne sürülen öneri en azından böyleydi. Böylece ortaya çıkan söylenti toplumda geniş yankı buldu. Öyle ki, Comunidad de Madrid (Madrid Özerk Bölgesi) ‘nin belediye başkanı Partido Popular (İspanya’nın Hristiyan Demokrat Partisi) üyesi Isabel Diaz Ayuso, olası bir yasağa nükteli bir twit attı ve bu gönderisi binlerce kez beğenildi. İçtiği bir kadeh şarabın fotoğrafını paylaşan Ayuso, fotoğrafa “Güzel bir şarap, tıpkı devlet büyüklerimizin yasaklamak istediği gibi…” ifadelerini düştü[2].
Peki İşin Gerçeği Ne?
Neyse ki bu yasak söylentiden başka bir şey değildi. Çok geçmeden Sağlık Bakanlığı açıklama yaparak herhangi bir yasağın söz konusu olmadığını sadece restoranlara önerilerde bulunacaklarını söyledi. Sağlık açısından hükümet tarafından da desteklenen “Akdeniz Diyeti” nin alkolsüz versiyonunu kalp sağlığını korumak açısından yaygınlaştırmak Sağlık Bakanlığı’nın bilinen amacıydı. Daha sonra da toplumdan gelen tepkiler üzerine raporun en son halinde menülerde alkollü içeceklerin yer almaması başlığı kaldırıldı[3]. Özgürlüğün tatbiki açısından İspanya halkı, her ne kadar doğru olmayan bir haberden yola çıksalar da devlet ve devlet organlarının herhangi bir şekilde özgürlüğe müdahalesine karşı hiç de fena olmayan bir sınav verdi.
İspanya’da Alkol Politikaları
İspanya krallığı 17 özerk bölgeden oluşan bir ülke. Amerika Birleşik Devletleri ve Almanya gibi tam anlamıyla federal bir ülke olmasa da her özerk bölgenin neredeyse bir eyalet kadar yetkileri olduğunu savunmak pek de yanlış olmaz. Bu bağlamda merkezden alınan bir kararın pratiği zaman zaman özerk bölgelerde aksayabiliyor veyahut pek ciddiye alınmadığı durumlar oluyor gerek halk gerek bölge yönetimi tarafından. İspanya hükümeti ise bazı zamanlarda Avrupa Birliği’nin kararlarını uygulamak zorunda kalabiliyor.
Bunlardan birisi de marketlerde alkol satışının tıpkı Türkiye’de olduğu gibi 22.00’dan sonra yasaklanması. İspanya’da bu özerk bölgelerin takdirine kalmış bir durum. Balear Adaları, Extremadura, Valensiya gibi bölgelerde bu yasak uygulanıyor. Bunun haricinde turistlerin çok geldiği Mallorca ve Ibiza gibi yerlerde ise günde maksimum 6 alkollü içki satışı yasağı var. Bunun sebebini bölge yönetimleri turistlerin yol açtığı alkol sebepli tahribat olduğunu söylüyor. Eğer bir turist bu tarz yerlere geldiyse günde alabileceği alkol limiti ve belli yerlerde alkol alamamak gibi yasaklarla karşılaşacağını bilerek gelmek zorunda.
İspanya Avrupa genelinde alkolden en az vergi tahsil eden ülkelerden birisi. Tahsil edilen vergi, alkol oranı yüksek içkilerde 700 mililitre başına 2.69 € gibi oldukça düşük bir rakam. Avrupa’nın başaltı ülkeleri arasında en az vergi İspanya’da. İspanya’dan daha az vergi uygulayan ülkeler Romanya ve Bulgaristan gibi ekonomi ve bütçe anlamında İspanya ile yarışamayacak ülkeler. Bunun dışında 330 mililitre bira başına ise 3 cent vergi alınıyor, şarap için ise çoğu şarap ihraç eden Avrupa ülkeleri gibi vergi yok[4]. . Şarap marketinin zincirleme kümülatif değeri 10,7 milyar dolar, ülkenin toplam üretiminin yaklaşık %0,6’sına tekabül ediyor [5]. Bağcılığın en büyük müşterisi şarap üzerine yüksek bir vergi kalemi konsaydı bu değerin ne kadar aşağılara çekileceğini tahmin etmek güç değil. İspanya hükümeti, hem tüketicileri hem de üreticilerini amansız vergilerle aşağı çekmek yerine sosyal tüketiciliğin ekonominin önemli bir parçası olduğunu biliyor ve buna göre hareket ediyor.
Referanslar
[1]: https://www.20minutos.es/noticia/4991543/0/gobierno-limitar-consumo-alchol-carta-restaurantes/
[2]: https://twitter.com/IdiazAyuso/status/1519292992888135680
[3]: https://verifica.efe.com/sanidad-alcohol-bares-no-prohibicion-espana/
[4]: Libro Blanco sobre la Reforma Tributaria
[5]: https://www.globaldata.com/store/report/spain-wine-market-analysis/
